ବୈଶାଖର ନିଦାଘ ଖରାରେ ତାତି ଉଠେ ଧରଣୀ। ମନୁଷ୍ୟ, ପ୍ରାଣୀ ଓ ଉଦ୍ଭିଦ ପରି ସକଳ ଜଗତ ଖୋଜନ୍ତି ଶୀତଳ ଜଳ, ଶୀତଳ ଛାୟା ଓ ଶୀତଳ ଉପଚାର।  ସେହିପରି ଆମ ଯାତରସିଆ ମହାବାହୁ ମଧ୍ୟ ଦାରୁଣ ଉତ୍ତାପରୁ ରକ୍ଷା ପାଇଁ ଶ୍ରୀଅଙ୍ଗକୁ ଶୀତଳ କରିବାର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ନେଇ ଚନ୍ଦନ ଯାତ୍ରା ନାମରେ ମାନବୀୟ ଲୀଳା ଖେଳନ୍ତି । ମହାପ୍ରଭୁ ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥଙ୍କର ଦ୍ବାଦଶ ଯାତ୍ରା ମଧ୍ୟରୁ ଚନ୍ଦନ ଯାତ୍ରା ଅନ୍ୟତମ ଏବଂ ଏହା ଏକ ପାରମ୍ପରିକ ଗଣ ମହୋତ୍ସବ।

ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କ ମାନବୀୟ ଲୀଳା

ବୈଶାଖ ମାସ ଶୁକ୍ଲପକ୍ଷ ତୃତୀୟା ବା ଅକ୍ଷୟ ତୃତୀୟାର ଶୁଭ ବେଳାରେ ଅକ୍ଷିମୁଠି ଅନୁକୂଳ ଏବଂ ଘୋଷଯାତ୍ରା ପାଇଁ ରଥନିର୍ମାଣ ସହ ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କର ଚନ୍ଦନ ଯାତ୍ରା ଆରମ୍ଭ ହୁଏ।  କୁହାଯାଏ ଯେ ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କର ସମସ୍ତ ପ୍ରକାର ଲୀଳା ମାନବୀୟ । ତେଣୁ ଅସହ୍ୟ ଖରା ଦାଉରୁ ରକ୍ଷା ପାଇବା ପାଇଁ ମହାପ୍ରଭୁ ଜଳକ୍ରୀଡ଼ା କରନ୍ତି, ଯାହା ଚନ୍ଦନ ଯାତ୍ରାରେ ଜଣାଶୁଣା। ଶ୍ରୀମନ୍ଦିରର ବାହାର ଓ ଭିତରରେ ମୋଟ 42 ଦିନ ଧରି ଚନ୍ଦନ ଯାତ୍ରା ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥାଏ।  ଏହାକୁ ଗନ୍ଧ ଯାତ୍ରା, ନାବକେଳି ବା ଜଳକେଳି କିମ୍ବା ଚାପ ଖେଳ ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ। ପ୍ରଥମେ ଅକ୍ଷୟ ତୃତୀୟାରୁ ଜ୍ୟେଷ୍ଠ ଶୁକ୍ଳ ଚତୁର୍ଦ୍ଦଶୀ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ 21ଦିନ ବ୍ୟାପୀ ବାହାର ଚନ୍ଦନ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୁଏ। ଏହା ପରବର୍ତ୍ତୀ 21 ଦିନ ଭିତର ଚନ୍ଦନ ହୋଇଥାଏ।

ଶ୍ରୀବିଗ୍ରହଙ୍କ ଚନ୍ଦନଲାଗି ନୀତି

ବୈଶାଖର ଉତ୍ତାପରୁ ମୁକ୍ତି ପାଇବା ପାଇଁ ଶ୍ରୀମନ୍ଦିରରେ ଶ୍ରୀଜିଉଙ୍କୁ ଚନ୍ଦନ ଲେପ ଲଗାଯାଉଥିବାରୁ ଏହି ପର୍ବର ନାମ ରଖାଯାଇଛି ଚନ୍ଦନ ଯାତ। ଅକ୍ଷୟ ତୃତୀୟା ଦିନ ଅବକାଶ ନୀତି ପରେ ରତ୍ନ ସିଂହାସନରେ ଶ୍ରୀବିଗ୍ରହମାନଙ୍କର ସର୍ବାଙ୍ଗରେ ଘୋରା ଚନ୍ଦନ ଲାଗି କରାଯାଏ। ଏହାପରେ ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କୁ ଚନ୍ଦନଲାଗି ବେଶରେ ଶୃଙ୍ଖାର କରାଯାଏ ଏବଂ ଯାତ ଭୋଗ ପରେ ମଦନମୋହନ, ଭୂଦେବୀ, ଶ୍ରୀଦେବୀ, ରାମ ଓ କୃଷ୍ଣଙ୍କୁ ଆଜ୍ଞାମାଳ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଥାଏ। ଏହାପରେ ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କର ଜଳକ୍ରୀଡ଼ା ନୀତି ଆରମ୍ଭ ହୁଏ।  

ବାହାର ଓ ଭିତର ଚନ୍ଦନ ଯାତ୍ରା

ନିଦାଘ ବାରଣର ପର୍ବ ଚନ୍ଦନ ଯାତ୍ରା ପାଇଁ ଶ୍ରୀଜିଉଙ୍କଠାରୁ ଆଜ୍ଞାମାଳ ପାଇ ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ଚଳନ୍ତି ପ୍ରତିମା ଶ୍ରୀମଦନମୋହନ, ଭୂଦେବୀ, ଶ୍ରୀଦେବୀଙ୍କ ସହ ରାମ ଓ କୃଷ୍ଣ ଏବଂ ପଞ୍ଚ ପାଣ୍ଡବ ଯଥା ଶ୍ରୀଲୋକନାଥ, ଯମେଶ୍ବର, କପାଳମୋଚନ, ମାର୍କଣ୍ଡେଶ୍ବର ଓ ନୀଳକଣ୍ଠେଶ୍ବରଙ୍କ ବିଜୟ ମୂର୍ତ୍ତିମାନ ନୌବିହାର ନିମନ୍ତେ ନରେନ୍ଦ୍ର ପୁଷ୍କରିଣୀରେ ଜଳକ୍ରୀଡ଼ା କରିଥାନ୍ତି। ଚୈତ୍ର ଓ ବୈଶାଖରେ ପ୍ରଭୁ ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥ ମଧୂସୂଦନ ଭାବେ ପୂଜିତ ହୋଇଥାନ୍ତି। ତେବେ କୁହାଯାଏ ଯେ ଏହି ଚାପଖେଳରେ ଥିବା ମଧୁସୂଦନଙ୍କୁ ଦର୍ଶନ କଲେ ଅଶେଷ ପୁଣ୍ୟ ଅର୍ଜନ ହୋଇଥାଏ ଏବଂ ପୁନର୍ଜନ୍ମରୁ ମୁକ୍ତ ହୋଇଥାଏ।

ଚନ୍ଦନ ଯାତ୍ରାରେ ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କର ମଣି ବିମାନର ବ୍ୟବହାର ହୋଇଥାଏ। ମଣିଖଚିତ ହୋଇଥିବାରୁ ଏହି ବିମାନର ନାମ ମଣି ବିମାନ। ଶ୍ରୀମନ୍ଦିରଠାରୁ ନରେନ୍ଦ୍ର ପୁଷ୍କରଣୀ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପନ୍ତିଭୋଗ ହୁଏ। ତାପରେ ନରେନ୍ଦ୍ର ଚକଡ଼ାରେ ପହଞ୍ଚିବା ପରେ ବଡ଼ ଚାପରେ ରାମକୃଷ୍ଣ ଏବଂ ଉକ୍ତ ଚାପର ପଛ ସିଂହାସନରେ ପଞ୍ଚ ମହାଦେବ ବିଜେ କରନ୍ତି। ଦ୍ବିତୀୟ ଚାପରେ ମଦନମୋହନ ଭୁଦେବୀ ଓ ଶ୍ରୀଦେବୀଙ୍କୁ ବିଜେ କରାଯାଏ। ଏହାପରେ ବାଦ୍ୟକାରମାନେ ଆଗ ଚାପରେ ଯିବା ପରେ ଠାକୁରମାନଙ୍କର ଦୁଇଟି ଚାପ ବାହାରି ନରେନ୍ଦ୍ର ପୋଖରୀର ଚତୁଃପାର୍ଶ୍ବ ଭ୍ରମଣ କରିଥାନ୍ତି। ରାମକୃଷ୍ଣ ଥିବା ଚାପର ନାମ “ଭଦ୍ରା” ଓ ଦ୍ବିତୀୟ ଚାପର ନାମ “ନନ୍ଦା” ହୋଇଥାଏ। ଚନ୍ଦନ ଯାତ୍ରାର କୋଡିଏ ଦିନରେ ଭଉଁରି ଯାତ୍ରା ହୋଇ ଏକୋଇଶତମ ଦିନରେ ବାହାର ଚନ୍ଦନଯାତ୍ରା ଶେଷ ହୋଇଥାଏ । ଏହି ସମୟରେ ନରେନ୍ଦ୍ରର ଚତୁଃପାର୍ଶ୍ବରେ ଭଜନ, କୀର୍ତ୍ତନ ଓ ନୃତ୍ୟାଭିନୟ ଆକର୍ଷଣ ସାଜିଥାଏ। ଏହାପରେ ମନ୍ଦିର ପରିସରରେ 21 ଦିନ ବ୍ୟାପୀ ଭିତର ଚନ୍ଦନ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥାଏ। ଏକାଦଶୀ, ସାବିତ୍ରୀ ଅମାବାସ୍ୟା, ଶୀତଳଶଷ୍ଠୀ ଏବଂ ରୁକୁଣୀ ହରଣ ଏକାଦଶୀ ଦିନ ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କର ବିବାହ ଉତ୍ସବ ପଡୁଥିବାରୁ ଉକ୍ତଦିନ ଦୋଳ ଗୋବିନ୍ଦ ଜଳକ୍ରୀଡ଼ା ନିତି କରିଥାନ୍ତି ।

 ଶ୍ରୀକ୍ଷେତ୍ର ସହ ଓଡ଼ିଶାର ପୁରପଲ୍ଲୀ ତଥା ବ୍ରାହ୍ମଣ ଶାସନ ଗ୍ରାମରେ ଥିବା ବିଭିନ୍ନ ଦେବାଦେବୀ, ମନ୍ଦିର ଓ ପୂଜାପୀଠମାନଙ୍କର ଏହି ଚନ୍ଦନ ଯାତ୍ରା ଖୁବ୍ ଧୁମଧାମରେ ପାଳିତ ହୋଇଥାଏ।  ସେଥିମଧ୍ୟରୁ ଶ୍ରୀମନ୍ଦିର ସହ ଲିଙ୍ଗରାଜ ମନ୍ଦିର, ଶାରଳାଙ୍କ ମନ୍ଦିର, ଅଲରାନାଥ, ସାକ୍ଷୀଗୋପାଳଠାରେ ମଧ୍ୟ ଚନ୍ଦନ ଉତ୍ସବ ମହା ଆଡମ୍ବରରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥାଏ। 

India’s artistic heritage is a vibrant mosaic, each region adding its unique touch to the nation’s cultural tapestry.

Like the appliqué works of Pipili or Pattachitras and Papier Mache masks of Puri; silver filigree jewellery and golden grass mats of Cuttack or ‘Kataki’ and Ikkat saree of Cuttack and Sambalpur and Barapali or the Lacquer work of Nabarangapur or the flexible brass fish of Ganjam. Each handicraft exudes a charm and originality of its own and pristine beauty that remains untouched by time. Like that, there is another art form which is Dhokra of Mayurbhanj. This intricate art form not only showcases India’s rich artisanal traditions but also continues to enchant art enthusiasts around the world.

The Origins of Dhokra Art

Dhokra art, also known as Dokra, dates back over 4,000 years. The name “Dhokra” comes from the Dhokra Damar tribes, the traditional metal-smiths of West Bengal and Odisha. This technique has been meticulously passed down through generations, preserving its unique style and method. Dhokra art is celebrated for its rustic and primitive aesthetics, characterized by intricate patterns, stylized forms, and an earthy charm. Common motifs include tribal deities, animals, nature, and scenes from everyday life. Each piece is unique, reflecting the individuality and skill of the artisan.

The Lost-Wax Technique

Dhokra art, employs the lost-wax casting technique. This intricate process begins with creating a clay core model, which is then coated with beewax. After detailing the wax model, it is covered with layers of clay, forming a mold. When heated, the wax melts away, leaving a cavity into which molten metal is poured. Once cooled, the clay mold is broken to reveal the final metal piece, which is polished and finished by hand.

Dhokra Handicrafts

The products made by Dhokra artisans are in great demand in domestic and foreign markets as theyare distinguished by their appealing folk patterns, and clean and sharp lines.  Now there are beautiful dhokra bracelets, necklaces, earrings, rakhis and anklets that the current artists create using a mix of old and new designs. These jewelry designs are inspired by local deities, the sun, the moon, the forest, flora and animals, and so forth.

Apart from jewelry, there are dhokra items used in everyday domestic chores, such as bowls and volume measurements for rice or grains. Demand for Dhokra home decor and kitchenware has also increased. A Few of these items include decorative picture or photo frames, wall panels, door knobs, lanterns, water jugs, flower vases, coasters, soap cases, ashtrays, bells, key holders, cutlery items, and other goods.

The rusty appearance of Dhokra jewelry adds charm and elegance to each item. It always stands out among other ornaments and is one-of-a-kind that can also make an excellent gift. You can shop for some beautiful and unique dhokra products on the website www.dhokrahandicrafts.com and buy exquisite handmade tribal jewelry.

Challenges and Preservation

Despite its beauty, Dhokra art faces certain challenges, including competition from mass-produced goods and a declining number of traditional artisans. Efforts by various organizations to promote and support these artisans are crucial for the craft’s survival. Dhokra art of Odisha is more than a beautiful artifact; it is a piece of living history. By appreciating and supporting this craft, we help preserve an integral part of India’s cultural heritage, ensuring its stories and traditions endure for future generations.

ଓଡ଼ିଶା ମାଟିରେ ଅନେକ ପ୍ରକାର ଚାରୁଶିଳ୍ପକଳା କେଉଁ ଆବହମାନ କାଳରୁ ଜୀବନ ଜୀବିକା ସହ ତାଳ ମିଳାଇ ବିଶ୍ବ ବଜାରରେ ଉତ୍କଳୀୟ କଳା ନୈପୁଣ୍ୟତାକୁ ବଜାୟ ରଖିଛି। ସେଥିମଧ୍ୟରୁ କଟକର ପ୍ରସିଦ୍ଧ ରୁପା ତାରକସି କାରୁକାର୍ଯ୍ୟ ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ସ୍ଥାନ ଅଧିକାର କରିଛି। ଗତ ବର୍ଷ ଓଡ଼ିଶାର ଛଅଟି ଉତ୍ପାଦକୁ ଭାରତ ସରକାର ଭୌଗୋଳିକ ସୂଚକ ଚିହ୍ନରେ ପଞ୍ଜିକୃତ କରିଥିବା ବେଳେ ଚଳିତ ବର୍ଷ ମାର୍ଚ୍ଚ ମାସରେ ରୁପା ତାରକସି ଏହି ମାନ୍ୟତାରେ ସାମିଲ ହୋଇଛି, ଯାହା ସମସ୍ତ ଓଡ଼ିଆଙ୍କ ପାଇଁ ଗର୍ବର ବିଷୟ। ଆସନ୍ତୁ ସେହି ସୂକ୍ଷ୍ମ କାରୁକାର୍ଯ୍ୟ ଭରା ରୁପା ତାରକସି ସମ୍ପର୍କରେ ଜାଣିବା।

ସହସ୍ର ଶତାବ୍ଦୀର ସହର ହେଉଛି କଟକ। ଏଠାକାର କଳା, ସଂସ୍କୃତି ଓ ପରମ୍ପରା ହିଁ ଲୋକଙ୍କ ମାନ ଓ ସ୍ବାଭିମାନ । ଆଉ ଏହାର ଉତ୍କୃଷ୍ଟ ତାରକସି କାର୍ଯ୍ୟ ପାଇଁ କଟକ ଆଜି ବିଶ୍ବ ମାନଚିତ୍ରରେ ସ୍ଥାନିତ। ଜିଆଇ ମାନ୍ୟତା ପ୍ରାପ୍ତ ଓଡ଼ିଶାର 26ଟି ଅନନ୍ୟ ହସ୍ତଶିଳ୍ପ ଓ କଳାସମ୍ପଦ ମଧ୍ୟରେ ଚଳିତ ବର୍ଷ ସ୍ଥାନିତ ହୋଇଛି ରୁପା ତାରକସି । କୁହାଯାଏ ଯେ ପାର୍ସି, ମୋଗଲ, ଇଣ୍ଡୋନେସିଆ ଦ୍ବାରା ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇ ଏହି ତାରକସିର ପ୍ରଚଳନ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା। ଘର ସାଜସଜ୍ଜାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ମା’ ଦୁର୍ଗାଙ୍କ ମେଢ ପାଇଁ ଏହି ତାରକସି କାମ ସବୁଠି ଚମକି ଥାଏ।

ଆଗରୁ କଟକର ବାଉନ ବଜାର ତେପନ ଗଳିକନ୍ଦିରେ ତାରକସି କାରିଗରୀ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥିଲା, ହେଲେ ଏବେ କେବଳ ହାତଗଣତି ପରିବାର ଏହି କାରିଗରୀକୁ ଆଜି ବଞ୍ଚାଇ ରଖିଛନ୍ତି। ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ ନବେ ଦଶକରେ କଟକ ସହରରେ ପ୍ରାୟ ତିନି ହଜାରରୁ ଅଧିକ କାରିଗର ଥିଲେ ଏବଂ 2020ର ସର୍ଭେ ଅନୁଯାୟୀ 600 ପରିବାର ଏହି ତାରକସି କାମ କରୁଥିଲେ। ବିଶେଷ କରି ବକ୍ସିବଜାର, ଚାନ୍ଦିନୀଚୌକ, ନୟାସଡକ, ନୂଆପଡା, ମଙ୍ଗଳାବାଗ, ବଢେଇସାହି, କନିକାଛକ ଆଦି ତିରିଶରୁ ଅଧିକ ସ୍ଥାନରେ ଏହି କାମ ହେଉଥିବା ବେଳେ ଚାନ୍ଦିନୀଚୌକଠାରୁ ନୟାସଡକ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ତାରକସିର ଅନେକ ରିଟେଲ୍ ଶୋ’ରୁମ୍ ରହିଛି।          

ଶିଳ୍ପୀମାନେ ମୁଖ୍ୟତଃ ରୁପାର ସୂକ୍ଷ୍ମ ତାରରେ ଅଳଙ୍କାର ଓ ସୁନ୍ଦର ସୁନ୍ଦର ସାମଗ୍ରୀ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଥାନ୍ତି। ପ୍ରଥମେ ଚାନ୍ଦିକୁ ତରଳାଇ, ଏଥିରୁ ତାର ପ୍ରସ୍ତୁତ କରି ତାହାକୁ ବିଭିନ୍ନ ରୂପ ଦେଇଥାନ୍ତି ଏବଂ ନିଖୁଣ ତାରକସି କାର୍ଯ୍ୟରେ ଚାନ୍ଦିର ତାରଗୁଡ଼ିକୁ ଯୋଡ଼ିବା ପାଇଁ କାଇଁଚ ଅଠା ସେମାନେ ବ୍ୟବହାର କରିଥାନ୍ତି। ଏଥିରୁ ସେମାନେ କୋଣାର୍କ ଚକ, ଶ୍ରୀଜିଉଙ୍କ ଚତୁର୍ଦ୍ଧା ମୂର୍ତ୍ତି ଓ ତିନି ରଥ ଏବଂ ରଥାରୁଢ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କ ସହ ଅର୍ଜୁନଙ୍କ ରୂପକୁ ସୁନ୍ଦର ପ୍ରତିକୃତି ଦେଇଥାନ୍ତି, ଯାହା ବିଶ୍ବ ଦରବାରରେ ବେଶ ପ୍ରଶଂସିତ ହୋଇପାରିଛି।

ରାଜ୍ୟର ସୂକ୍ଷ୍ମତମ ଚାରୁକଳା ଭାବେ ପରିଚିତ ତାରକସି କାମକୁ କେବଳ ଏକ ସୌଖୀନ ସାମଗ୍ରୀ ଭାବେ ନୁହେଁ ବିଶେଷ କରି ଏଥିରେ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୋଇଥାଏ ଓଡ଼ିଶା ନୃତ୍ୟଶିଳ୍ପୀଙ୍କ ନିମନ୍ତେ ଆଭୂଷଣ । କମରପଟି, ବାଜୁବନ୍ଧ, ଝୁମୁକା, ବାଲା ଆଦି ତିଆରି ହୁଏ ଏହି ତାରକସିରୁ । ସେହିପରି କଟକ ଚାନ୍ଦିମେଢ ପାଇଁ ପ୍ରସିଦ୍ଧ। ଏହି ଚାନ୍ଦିମେଢରେ ମା’ ଦୁର୍ଗାଙ୍କ ମୁକୁଟଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ଆଭୂଷଣ ତାରକସିରେ ତିଆରି ହୁଏ, ଯାହା ଦେଖିବାକୁ ବହୁତ ସୁନ୍ଦର ଲାଗେ। ଆଉ ବର୍ତ୍ତମାନ ଧୀରେଧୀରେ ଚାନ୍ଦିମେଢର ଚାହିଦା ବଢିବାକୁ ଲାଗିଲାଣି। ତେଣୁ ତାରକସି ଶିଳ୍ପୀଙ୍କ ଦଶହରା ସମୟରେ କାମ ବଢିଯାଇଥାଏ ଏବଂ ଅର୍ଥ ଉପାର୍ଜନର ବାଟ ଖୋଲେ।

କଟକର ସୁନା ଓ ରୁପା ତାରକସି ଶିଳ୍ପକୁ ପୁନରୁଦ୍ଧାର ଓ ସମ୍ପ୍ରସାରଣ କରିବାରେ ଉତ୍କଳ ଗୌରବ ମଧୁସୂଦନ ଦାସଙ୍କ ଭୂମିକା ଅନେକ ରହିଛି । ସେ 1897ରେ କଟକ ଓ ଆଖପାଖ ଅଞ୍ଚଳର 150 ଜଣ ତାରକସି ଶିଳ୍ପୀଙ୍କୁ କଟକସ୍ଥିତ ନିଜ ବାସଭବନ ପରିସରରେ ଓଡ଼ିଆ ଆର୍ଟ ୱେୟାର୍ସ ନାମକ କର୍ମଶାଳାରେ ରଖି ସେମାନଙ୍କ ଦ୍ବାରା ତାରକସିର ଉନ୍ନତ ଉତ୍ପାଦମାନ ତିଆରି କରୁଥିଲେ ଏବଂ ବିଭିନ୍ନ ହସ୍ତଶିଳ୍ପ ପ୍ରଦର୍ଶନୀରେ ଭାଗ ନେବାକୁ ସେମାନଙ୍କୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରୁଥିଲେ।  ସେତେବେଳେ ଏହି ଶିଳ୍ପୀମାନେ ଆର୍ଥିକ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ସବଳ ଥିଲେ ଏବଂ ତାଙ୍କର ଏହି ନିଖୁଣ କାମ ବିଶ୍ବ ଦରବାରରେ ବେଶ୍ ପ୍ରଂଶସିତ ହୋଇପାରୁଥିଲେ। ସେହିପରି ବିଜୁ ପଟ୍ଟନାୟକଙ୍କ ଉଦ୍ୟମରେ ମଧୁପାଟଣାରେ କଳିଙ୍ଗ ଫିଲିଗ୍ରୀ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ହୋଇଥିଲା । ଏହାଦ୍ବାରା ବହୁ କାରିଗର ଉପକୃତ ହୋଇପାରିଥିଲେ।

ପ୍ରାୟ ପାଞ୍ଚଶହ ବର୍ଷର ସୂକ୍ଷ୍ମ କାରିଗରୀ ତାରକସି ଦେଶ ବିଦେଶରେ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଲାଭ କରିଛି। କିନ୍ତୁ ଏହା ଧୀରେ ଧୀରେ ହଜିବାକୁ ବସିଲାଣି। ଏହାର ମୂଳ କାରଣ ହେଉଛି କାରିଗରମାନେ ଏଥିରୁ କୌଣସି ବିଶେଷ ସୁବିଧା କିମ୍ବା ନିଜର ଆର୍ଥିକ ଗୁଜୁରାଣ ମେଣ୍ଟାଇପାରୁନଥିବାରୁ କୂଳ ବେଉସାରୁ ମୁହଁ ଫେରାଇବାକୁ ବାଧ୍ୟ ହେଉଛନ୍ତି। ଏବେ ମାତ୍ର କିଛି ହାତ ଗଣତି ପରିବାର ରୁପା ତାରକସି କାମ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରୁଛନ୍ତି। ତେବେ ନିକଟରେ ଏହାକୁ ମିଳିଥିବା ଜିଆଇ ମାନ୍ୟତା ନିଶ୍ଚିତ ଭାବେ ତାରକସି ଶିଳ୍ପୀଙ୍କ ଭାଗ୍ୟ ବଦଳାଇବ ବୋଲି ଆଶା କରାଯାଉଛି।