ଭାରତୀୟ ସଂସ୍କୃତି ଏକ ପ୍ରକୃତିଭିତ୍ତିକ ସଂସ୍କୃତି । ପ୍ରାକୃତିକ ପରିବର୍ତ୍ତନରେ ଧରଣୀରାଣୀ ଅପୂର୍ବ ଶୋଭା ସମ୍ଭାରରେ ମଣ୍ଡିତ ହେଉଥିବା ସମୟରେ ସାଧାରଣ ଜନଜୀବନରେ ଯେଉଁ ଉନ୍ମାଦନା ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ, ଆମୋଦ ପ୍ରମୋଦ ମାଧ୍ୟମରେ । ତାହାକୁ ଉପଭୋଗ କରିବା ପାଇଁ ବିଭିନ୍ନ ପର୍ବପର୍ବାଣିର ବ୍ୟବସ୍ଥା କେଉଁ ଆବହମାନକାଳରୁ ଆମ ସମାଜରେ ପ୍ରଚଳିତ ହୋଇଆସୁଛି । ତନ୍ମଧ୍ୟରୁ ବକୁଳ ଅମାବାସ୍ୟା ପର୍ବ ଅନ୍ୟତମ । ପୌଷ ମାସ ଅମାବାସ୍ୟା ‘ବକୁଳ ଅମାବାସ୍ୟା’ନାମରେ ଖ୍ୟାତ । ଏହି ଦିନଟି ଓଡ଼ିଶାର ଘରେ ଘରେ ଏକ ସାମାଜିକ ଉତ୍ସବ ରୂପେ ଆବହମାନକାଳରୁ ପାରମ୍ପରିକ ରୀତିରେ ପାଳିତ ହୋଇଆସୁଛି । ଏହି ପର୍ବ ପାଳନରୁ ଜଣାଯାଏ, ପୌଷମାସରେ ପ୍ରବଳ ଶୀତର ପ୍ରକୋପ ମଧ୍ୟରେ ଆମ୍ର ବୃକ୍ଷଗୁଡ଼ିକ ନବ ବସନ୍ତର ଶୁଭାଗମନର ସୂଚନା ଦେଇ ମୁକୁଳିତ ହୋଇ ଉଠୁଥିବା ସମୟରେ ପ୍ରକୃତି ଯେତେବେଳେ ନୂତନ ପୁଳକରେ ପୁଲକିତ ହୁଏ । ସେହି ଅବସର ରେ ମନରେ ଅନେକ ସମ୍ଭାବନାକୁ ସ୍ଥାନଦେଇ ପ୍ରକୃତିପ୍ରେମୀ ଓଡ଼ିଆ, ବକୁଳ ଅମାବାସ୍ୟା ପର୍ବ ପାଳନ କରି ଆନନ୍ଦରେ ନିଜର ମହାନତାକୁ ବ୍ୟକ୍ତ କରିଥାଏ । ବକୁଳ ଅମାବାସ୍ୟା ଓଡ଼ିଶାର ଏକ ନିଜସ୍ଵ ପର୍ବ ଏହି ଦିନ ଘରେ ଘରେ ଗଇଁଠା ପିଠା ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଏ । ବଉଳ ଧରିଥିବା ଆମ୍ବଗଛ ମୂଳେ ଗଇଁଠା ପିଠା ଭୋଗ କରାଯାଏ । ଆଉ କେଉଁ କେଉଁ ସ୍ଥାନରେ ଘରେ କ୍ଷୀରିପିଠା ଇତ୍ୟାଦି ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଇ ଆମ୍ବଗଛରୁ ନୂଆ ବଉଳ ଆଣି ନିଜ ପରିବାରର ଇଷ୍ଟଦେବୀଙ୍କ ଠାରେ ଭୋଗ ଲଗାଯାଇଥାଏ । କେଉଁ ଆବହମାନକାଳରୁ ଶ୍ରୀମନ୍ଦିରରେ ପାଳିତ ହେଉଥିବା କାରଣରୁ ଏହି ଆମୋଦଦାୟକ ପ୍ରକୃତିଭିତ୍ତିକ ପର୍ବଟି କେତେ ଯେ ପ୍ରାଚୀନ ତାହା ସହଜରେ ଅନୁମେୟ ।